Wat is hypersmakelijkheid?
Hyper betekent overmatig, en smakelijk betekent lekker – voedsel of drank dat aangenaam is voor de zintuigen. Onze smaakpapillen bevatten veel receptoren die smaak voor onze hersenen omzetten in begrippen als zout, zuur, zoet, bitter en umami.
Hypersmakelijk voedsel is vaak calorierijk en lekker, maar biedt weinig voedingswaarde. Vaak is de smaak zo verleidelijk dat ons vermogen om het af te slaan onderdrukt wordt, waardoor het moeilijk is om te stoppen met eten.
Waarom is smaak belangrijk?
Smaak is belangrijk omdat een prettige smaak je aanmoedigt om te eten – en we hebben allemaal eten nodig om te overleven. Bovendien waarschuwt een onprettige smaak je voor giftige voedingsstoffen en voedsel dat niet goed is voor je spijsverteringssysteem.
Smaak is zoveel meer dan wat je tong oppikt. Wist je dat onze zintuigen gelinkt zijn aan cognitief gedrag? Onderzoek toont aan dat de combinatie van geur- en smaakfactoren je smaakervaring bepalen. Wat je ruikt speelt een dominante rol bij je smaakperceptie. Daarom loopt het water je in de mond bij de geur van versgebakken koekjes. Soms is zelfs de gedachte alleen al genoeg.
Beïnvloedt smakelijkheid de voedselkeuze?
Ja! De voedselkeuze is gebaseerd op twee factoren: voorkeur (smakelijkheid) en geheugen (welk gevoel je ervan kreeg). Smakelijkheid beïnvloedt je eetgedrag en -gewoonten. Bovendien speelt het een belangrijke rol bij het reguleren van hoeveel je eet.
Het is een algemeen geaccepteerde theorie – mensen zijn geprogrammeerd om calorierijk voedsel te kiezen. Smakelijkheid heeft een evolutionaire oorsprong. Zelfs onze fouragerende voorouders vertrouwden op hun smaak als er maar weinig voedsel was om van te leven.nu is calorierijke voeding goedkoop en overal te krijgen, waardoor het moeilijker wordt om voor voedzamere opties te kiezen. .
Wat is het probleem met hypersmakelijk voedsel?
Hypersmakelijk voedsel heeft vaak een gebrek aan belangrijke voedingsstoffen, proteïnen en vezels. Tegelijkertijd is het onweerstaanbaar lekker, en dat is een probleem. Hypersmakelijk voedsel combineert smaakvolle ingrediënten – met een hoog calorieën-, vet-, suiker- of zoutgehalte – die jou laten snakken naar meer, maar weinig voedingswaarde hebben.
Wanneer voedsel hypersmakelijk is krijgen je hersenen een signaal; het voelt als een beloning doordat je zo van de smaak geniet, en geeft je het gevoel dat je meer wil, zelfs als je geen honger hebt. Je proeft, je vindt het lekker, je wil meer. En dit kan leiden tot teveel eten, ongezond gedrag en een groter risico op aan obesitas gerelateerde gezondheidsaandoeningen.
Ja, we hebben allemaal voedsel enodig om te overleven. Maar als je wil dat je lichaam goed gedijt is het belangrijk om genoeg energie, vitaminen, mineralen, proteïnen en andere belangrijke voedingsstoffen binnen te krijgen. In een ideale wereld zou dat de voornaamste factor bij voedselkeuze moeten zijn, in plaats van alleen de smaak.
Wat zijn voorbeelden van hypersmakelijk voedsel?
Hypersmakelijk voedsel is zo onweerstaanbaar vanwege specifieke smaken: vet, suiker en zout. De combinatie van ingrediënten (die niet van nature voorkomt) biedt een smakelijke ervaring die zo verleidelijk is dat het snel een ongezonde gewoonte wordt.
Om te begrijpen waar we het over hebben zijn hier wat voorbeelden:
Vet en zout: bacon, hamburgers, pizza
Vet en suiker: taart en koekjes
Koolhydraten en zout: chips, frietjes
Wat kun je doen om de gezondheidsrisico’s van hypersmakelijk voedsel te vermijden?
Wanneer je moderne levensstijl weinig tijd over laat voor hartige, gezonde maaltijden, wat kun je dan doen om minder hypersmakelijk voedsel te eten?
• Alles met mate. Voedsel is niet de vijand.
• Baseer 80-90% van je voeding rond gezond, voedzaam voedsel om je lichaam te voorzien van wat het nodig heeft. Bewaar 10-20% lekkernijen die goed zijn voor je ziel.
• Bereid je eigen maaltijden om beter te weten wat je eet.
• Check etiketten, om je bewust te zijn van alle voedingsstoffen en calorieën die je binnen krijgt.
• Let op ingrediëntclusters als vet en zout, vet en suiker, suiker en zout – de voornaamste kenmerken van hypersmakelijk voedsel.
• Let op met buffetten! Je maag wil wat je ogen zien, en hoe meer diversiteit, hoe groter het risico dat je teveel eet.
BRONNEN:
Yamamoto, T. (2018, Oktober). Central mechanisms of taste: Cognition, emotion and taste-elicited behaviors. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1882761608000549
Spence, Charles. (2015, November 4). Just how much of what we taste derives from the sense of smell? https://flavourjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13411-015-0040-2
