Onze lichamen werken volgens een 24-uurscyclus die bekend staat als het circadiane ritme, dat verschillende fysiologische processen regelt, waaronder ons metabolisme, onze spijsvertering en onze hormoonproductie. Dit ritme wordt niet alleen beïnvloed door externe signalen zoals blootstelling aan licht en donker, maar ook door voedselinname, waardoor de timing van maaltijden een kritische factor is in het behouden van onze metabolische gezondheid. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat de timing van maaltijden een nog grotere invloed heeft op fysiologische processen dan de signalen die afkomstig zijn van de belangrijkste biologische klok van de hersenen.

Onze biologische ritmes beïnvloeden de manier waarop ons lichaam voedingsstoffen verwerkt. Dit varieert gedurende de dag. Bijvoorbeeld: ’s ochtends ben je gevoeliger voor insuline, wat betekent dat je lichaam beter is uitgerust om de bloedsuikerspiegel na het ontbijt te reguleren. Onderzoek suggereert dat het eerder op de dag eten van calorieën – door tijdens het ontbijt meer te eten en ’s avond tijdens het avondeten juist minder – daarom beter aansluit bij onze circadiane ritmes. Aan de andere kant kan eten op onregelmatige tijden of laat in de avond onze circadiane ritmes verstoren, wat het risico op metabolische aandoeningen zoals obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten kan vergroten.

Menstruatiecyclus: Hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus beïnvloeden je eetlust, energieniveau en metabolisme. Tijdens de luteale fase (na de ovulatie) kunnen vrouwen bijvoorbeeld PMS-symptomen (zoals kramp en vermoeidheid) en een toegenomen verlangen naar bepaald eten ervaren. Tijdens deze fase is zowel het energieverbruik als de energie-inname doorgaans hoger dan tijdens de folliculaire fase (menstratie). Het synchroniseren van maaltijden met deze hormonale schommelingen kan helpen bij het onder controle houden van je gewicht en energieniveaus.

Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap kunnen interne ritmes verstoord raken, wat gevolgen heeft voor zowel de gezondheid van de moeder als de foetus. Onderzoeken suggereren dat onregelmatige maaltijden en laat op de avond eten kunnen bijdragen aan zwangerschapsdiabetes en overmatige gewichtstoename. Zwangere vrouwen kunnen baat hebben bij gestructureerde eettijden die aansluiten bij hun natuurlijke circadiaanse ritmes om een gezonde zwangerschap te ondersteunen.

De overgang: Als vrouwen de overgang naderen, kunnen veranderingen in de oestrogeenspiegel hun circadiane ritmes verstoren, wat kan leiden tot slaapstoornissen, gewichtstoename en insulineresistentie. Het is bekend dat de daling van oestrogeenspiegels, maar ook de resulterende vasomotorische symptomen, direct invloed hebben op de slaap-waakcyclus. Chrononutritie strategieën, zoals periodiek vasten, kunnen helpen deze effecten te verzachten door de metabolische gezondheid en de slaapkwaliteit te verbeteren.